با آسانسور گیرلس آشنا شوید
آسانسورها جزء تجهیزات ضروری ساختمان‌ها هستند که به تدریج در حال پیشرفت هستند و هر سال در مدل‌های مختلف با فناوری‌های جدید طراحی و ساخته می‌شود. آسانسورها در یک تقسیم‌بندی به آسانسورهای گیربکس‌دار و گیرلس تقسیم می‌شود. البته هر کدام ویژگی‌ها، کارایی‌ها و قیمت‌های متفاوتی دارد. آسانسور گیرلس یا بدون گیربکس سیستمی است که فاقد چرخ دنده بوده و از این نظر قطعات و قسمت‌های خاص خود را دارد.
آسانسور گیرلس چیست؟
آسانسور گیرلس (Gearless) یا بدون گیربکس، سیستمی است که موتور آن‌ها بدون گیربکس کار می‌کند. برای کنترل دور فلکه کششی در این سیستم‌ها از دستگاه اینورتر یا درایو کنترل سرعت استفاده می‌شود. موتور این نوع آسانسورها از نوع آهن ربا یا مغناطیس دائمی یا همان permanent magnet است. این نوع موتورها راندمان بیشتری نسبت به موتورهای گیربکس‌دار دارند. آسانسورهای گیرلس قبلی از موتورهای dc استفاده می کردند که منحنی شتاب مثبت و منفی را کنترل می کرد. اما امروزه با فناوری های جدیدی که در ساخت آهن رباهای دائمی و قدرتمند الکترونیک استفاده می شود، موتورهای ac برای این نوع سیستم ها به کار برده می شود.
ویژگی های عمومی موتورهای گیرلس
به طور کلی موتورهای گیرلس ویژگی هایی دارند که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- ابعاد آن کوچک تر از موتورهای دیگر است.
- راندمان بالا و در حدود 90 درصد دارد.
- سر و صدا تولید نمی کنند.
- از ترمز دوبل برخوردارند که ایمنی بسیار بالایی دارد.
- کنترل این موتورها و حرکت آن ها از استانداردهای بالایی برخوردار است.
- در دورهای پایین میزان گشتاوری بالایی دارد.
- شفت اصلی این موتورها بار استاتیک زیادی دارد. این مورد برای کابین هایی که نسبت به ظرفیت آن ها بسیار سنگین تر است نیز وجود دارد.
- برای آسانسورهای با موتورخانه و هم بدون موتورخانه قابلیت نصب و استفاده دارد.
ویژگی های موتورهای ac
موتورهای ac در مقایسه با دیگر موتورها، از فناوری بالاتر و پیشرفته تری برخوردار هستند. همین مورد باعث افزایش راندمان مکانیکی این نوع موتورها نسبت به موتورهای گیربکسی کششی می شود. علاوه بر این راندمان الکتریکی این موتورها در مقایسه با موتورهای کششی القایی یا همان موتورهای dc بیشتر است. موتورهای مغناطیس دائم از حجم و ابعاد کوچک تری نسبت به سایر موتورها برخوردار است و از این جهت فضای کم تری هم نیاز دارد. به همین دلیل نیازی به ایجاد موتورخانه بزرگ وجود ندارد و حتی نصب این نوع موتورها بدون موتورخانه mrl هم امکان پذیر است. همچنین مزیت مهم دیگری که این نوع موتورها دارد آن است که کار سرویس و نگهداری این نوع موتورها چندان هزینه بر نبوده و نیازی نیست به صورت مرتب و در فواصل زمانی کوتاه آن را سرویس و نگهداری کرد. همچنین به علت ساختار خاص آن کم تر دچار خرابی می شود که از این نظر هزینه تعمیرات هم بسیار کاهش می یابد.
تفاوت های موتور آسانسور گیربکس دار و گیرلس
- موتورهای گیرلس به دلیل نبود گیربکس، به لحاظ حجم نسبت به موتورهای گیربکس دار کوچک تر هستند. بنابراین نصب آن ها آسان تر بوده و هزینه نگهداری و تعمیرات آن هم کم تر است.
- راندمان موتور گیرلس در حدود 90 درصد است در صورتی که موتور گیربکس دار بازدهی کم تری در حدود 50 درصد دارد.
- موتورهای گیربکس دار به طور منظم و مرتب نیاز به روغن کاری دارند در حالی که موتورهای گیرلس به روغن کاری نیازی ندارد.
- موتورهای گیربکس دار وقتی به میزان زیادی کار کنند، داغ شده و در این شرایط متوقف می شوند، اما موتورهای گیرلس به دلیل ساختار خاص آن ها در اثر کار زیاد داغ نشده و برای خنک شدن متوقف نمی شود.
- میزان دور موتور در موتورهای گیرلس و گیربکس دار به ترتیب 150 و 1500 دور در دقیقه است. از این رو مصرف برق و ایجاد سر و صدا در موتورهای گیرلس کم تر است. در حالی که موتورهای گیربکس دار علاوه بر ایجاد صدای زیاد در حین کار کردن، سه تا چهار برابر بیشتر از موتورهای گیرلس مصرف برق دارند.
- به دلیل حجم کوچک تر موتور گیرلس، امکان استفاده از آن در آسانسورهای گیرلس روملس (MRL) وجود دارد. در حالی که استفاده و نصب موتور گیربکس دار در این آسانسورها به دلیل بالا بودن حجم و وزن زیاد امکان پذیر نیست.
اجزا و قطعات موتورهای گیرلس
موتورهای آسانسور از نوع گیرلس اجزا و قطعات مختلفی دارند که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- براکت
- یاتاقان
- انکودر
- فلانژ
- روتور با مگنت ها
- ترمز
- جعبه ترمینال بدنه موتور
- فلکه کششی
- ورقه استاتور با سیم پیچی
- محافظ خروجی سیم بکسل ها
- شفت
مزایای آسانسورهای گیرلس
- موتورهای گیرلس را می توان به آسانی و با صرف وقت کم تری نصب کرد.
- به دلیل اندازه و حجم کوچک تر، نیاز به فضای کم تری برای نصب دارد.
- راندمان این آسانسورها بالا بوده و در حدود 90 درصد است.
- نیازی به روغن کاری مرتب ندارد.
- در ساعاتی که آسانسور ترافیک زیادی دارد، کارکرد مناسب و قابل قبولی را ارائه می دهد.
- تابلو فرمان این آسانسورها به دستگاه خنک کننده نیازی ندارد.
- می توان این سیستم ها را بدون وجود موتورخانه هم نصب کرد.
- قطعات استفاده شده در این آسانسورها از مقاومت و طول عمر زیادی دارند.
- به هنگام کار کردن سر و صدای زیاد و آلودگی صوتی تولید نمی کنند.
- حرکت کابین آسانسور با نرمی و روانی انجام می شود و کیفیت بالایی دارد.
- به دلیل نبود قطعاتی از جمله فلایویل، گیربکس و هندویل، لرزش آسانسور به هنگام حرکت به حداقل ممکن می رسد.
- قطعات چرخنده یا دوار و صدای بلبرینگ ها به هنگام حرکت آسانسور، وضعیت بالانس بهتری دارند.
- به دلیل استهلاک کم تر قطعات، سرویس و نگهداری از آن هزینه بر نبوده و وقت چندانی هم نمی گیرد. همچنین قطعات کم تر دچار خرابی می شود که نیاز به تعمیرات آن را کم تر می کند.
- با محیط زیست سازگار بوده و از این نظر خسارت های زیست محیطی بسیار کاهش می یابد.
- استفاده از این نوع آسانسورها در سرعت های بالاتر از 3 متر بر ثانیه امکان پذیر است.
انواع موتور گیرلس پر کاربرد در آسانسور
- موتورهای گرلس بشکه‌ای یا درامی (روتور داخلی)
- موتورهای گرلس دیسکی یا تخت (روتور بیرونی)
برخی علل استفاده از موتورهای گیرلس در صنعت آسانسور :
- تلفات کاهش یافته و راندمان در موتور گیرلس آسانسور افزایش می یابد علت افزایش راندمان نیز حذف گیربکس است.
- کاهش ابعاد و وزن
- ارجحیت استفاده از این نوع موتور به جای موتور گیربکس در آسانسورهای MRL
- کاهش صدا و لرزش به دلیل حذف گیربکس، فلایویل و هندویل، حذف کوپلینگ و کاهش تعداد اجزاء دوار دور کم و کاهش تاثیر بالانس قطعات دوار و صدای بلبرینگ‌ها
- استهلاک کم و عدم نیاز به سرویس و نگهداری پر هزینه و زمان بر بودن
- خسارت‌های زیست محیطی کاهش می یابند.
- امکان استفاده در سرعت‌های بالا (سرعت‌های بیش از ۳ متر معمولا فقط گیرلس استفاده می‌شود)